Reaksyon ng mga Pilipino sa Pananakop ng mga Espanyol

Dahil sa iba't-ibang ginagawa ng mga Espanyol, may mga Pilipino naring nalito sa kung ano ang kanilang dapat gawin kaugnay sa pananakop ng mga ito.
Sa kabuuan, ang ginawa ng mga Pilipino ay:


a)Pagtakas o Escape
Dahil sa sobrang pangungulekta ng buwis at paggamit ng mga Espanyol sa katutubong Pilipino, napilitan ang iba sa kanila na iwan ang kanilang nakalakhang tahanan at magpakalayo tungo sa lugar na hindi abot ng kapangyarihan ng mga Espanyol. Sila ang iilan na nagawang maipanatili ang tunay na kultura ng mga Pilipino na naging dahilan upang sila'y maging kakaiba sa paningin ng iba

b)Pagtanggap o Acceptance
Dahil sa takot sa maaring gawin sa kanila ng mga Espanyol, napilitang tanggapin ng mga katutubong Pilipino ang lahat ng mga batas at alituntunin na ipinatutupad ng mga ito. Tinanggap rin nila ang pwersahang pagseserbisyo, na kilala sa tawag na polo y servicious, kahit nangangahulugan iyong mawawalay sila sa kanilang pamilya. Tinanggap rin nila ang kulturang dala ng mga Espanyol: ang pagkakaroon ng mga piyesta at iba pang magastos na selebrasyon, ang pagbabago ng klase ng kanilang pananamit, at pagpapalit ng kanilang mga katutubong pangalan sa mga pangalang hango sa mga salitang Espanyol.

c)Paglaban o Resistance
Nang mamulat ang mga katutubong Pilipino sa masamang sistema ng pagpapalakad ng mga Espanyol sa Pilipinas, nagkaroon sila ng lakas ng loob na kalabanin ang mga ito. Nagsagawa sila ng mga rebolusyon, walang takot nilang hinarap ang mga Espanyol kahit alam nilang wala silang laban dito dahil sa mga makabagong kagamitang pandigma na gamit nila.


Isa sa mga rebolusyong ito ay ang rebolusyong Sumuroy.

Rebolusyong Sumuroy (1649-1650)

Itinatag ni Juan Ponce Sumuroy, isang Waray-waray. Naganap ito sa Palapag, H. Samar, at unang sumiklab noong Hunyo 1, 1649.

Ang naging sanhi ng rebolusyong ito ay ang sistema ng polo na isinagawa sa hilagng parte ng Samar.

Ipinag-utos ng gobyerno sa Maynila, na noo'y nasa ilalim ng pamamalakad ng mga Espanyol, na lahat ng mga katutubong nasa ilalim ng polo sa Samar ay manatili sa kanilang bayan upang doon gawin ang pagseserbisyo, ngunit biglang nagbago ang desisyon ng Alkalde Mayor at ipinagutos na ipadala ang mga Samarnon sa Cavite upang dooin magtrabaho. Ito ang naging hudyat upang sumiklab ang rebolusyong Sumuroy.

Mabilis na kumalat ang rebolusyong ito patungong Mindanao, Bicol, at iba pang lugar sa Visayas katulad ng Cebu, Masbate, Camiguin, Zamboanga, Albay at Camarines.

Noong hunyo 1650, nadakip si Sumuroy at pinatay, ngunit ito'y hindi naging hadlang upang matigil ang kilusan. Si David Dula ang sumunod na namuno sa rebolusyon. Pagkalipas naman ng ilang taon, sa kasamaang palad, ay nadakip at pinatay rin si Dula.

Hindi man nagtagumpay ang ang rebolusyong Sumuroy, nagsilbi naman itong inspirasyon sa iba pang Pilipino na wakasan ang maling pamumuno ng mga Espanyol.